Inleiding

Het menselijk brein kan meer dan we vaak denken – het beweegt, denkt en voelt tegelijk, en juist in die wisselwerking ontstaat groei. Dubbeltaak bewegen maakt dit zichtbaar: het lichaam voert een handeling uit, terwijl de geest tegelijk een tweede taak vervult.

“Beweging is de taal van de hersenen – en soms spreekt ze het meest helder wanneer twee uitdagingen samenkomen.”

Wat is dubbeltaak bewegen

Dubbeltaak bewegen verwijst naar het gelijktijdig uitvoeren van twee taken, waarbij één taak meestal fysiek is – zoals lopen, balanceren of slaan – en de andere cognitief, bijvoorbeeld rekenen, onthouden of een gesprek voeren. Deze methode wordt veel toegepast in de revalidatie van mensen met neurologische aandoeningen zoals Parkinson, maar blijkt ook waardevol in andere therapeutische settings. Het uitgangspunt is dat het brein niet in afzonderlijke functies werkt, maar geïntegreerd: motoriek, cognitie en emotie beïnvloeden elkaar voortdurend.

Het belang bij neurologische aandoeningen

Bij Parkinson en andere aandoeningen worden zowel motorische als cognitieve functies aangetast. Patiënten merken dat lopen lastiger wordt, dat balans ontbreekt of dat aandacht sneller versnippert. Dubbeltaak training spreekt beide domeinen tegelijk aan: het stimuleert coördinatie, vergroot cognitieve flexibiliteit en verbetert de concentratie. Belangrijker nog: het bereidt cliënten voor op alledaagse situaties waarin taken altijd gecombineerd zijn – lopen en praten, bewegen en beslissen, ademen en reageren.

Soorten dubbeltaak oefeningen

Dubbeltaak bewegen kan op verschillende manieren worden vormgegeven. Enkele voorbeelden zijn:

• Fysiek en cognitief: lopen terwijl men rekensommen maakt of woorden opnoemt.

• Balans en geheugen: op één been staan terwijl een reeks cijfers of woorden wordt onthouden.

• Coördinatie en probleemoplossend: een bal vangen of slaan terwijl men een eenvoudige puzzel maakt.

Door taken te combineren, worden zowel hersenverbindingen als motorische patronen versterkt. Het is echter cruciaal dat de oefeningen afgestemd worden op het niveau van de cliënt en geleidelijk moeilijker gemaakt worden, zodat stimulatie niet omslaat in overweldiging.

Verbinding met bokstherapie

Bokstherapie maakt vaak gebruik van dubbeltaak principes, zonder dat deelnemers zich daar altijd van bewust zijn. Denk aan ritmisch padswerk waarbij iemand tegelijk moet bewegen, ademen en reageren op signalen van de therapeut. Of aan het combineren van fysieke actie met emotionele regulatie: een stoot geven én tegelijk woorden vinden voor wat er gevoeld wordt. Deze vorm van dubbeltaak werken is diep verweven met de sensorimotorische traditie (Pat Ogden), waarin het lichaam als ingang voor verwerking wordt gezien.

Het onderscheidende van bokstherapie is dat het niet alleen gaat om motorische en cognitieve functies, maar ook om affectieve en relationele lagen. Terwijl iemand beweegt en telt, wordt ook gewerkt met nabijheid, veiligheid en co-regulatie. Zo ontstaat een integratief proces: lichaam, geest en ziel in actie.

Voordelen van dubbeltaak training

De voordelen van dubbeltaak bewegen zijn breed:

• Verbeterde multitasking – deelnemers functioneren beter in situaties met meerdere prikkels.

• Verhoogde hersenplasticiteit – de hersenen worden gestimuleerd om nieuwe verbindingen te vormen.

• Betere algehele functionaliteit – dagelijkse activiteiten verlopen soepeler, met meer zelfvertrouwen.

• Emotionele regulatie – vooral binnen bokstherapie, waar fysieke actie en emotie bewust worden verbonden.

Reflectievraag

Wanneer ervaar jij dat je lichaam en je hoofd tegelijk iets vragen? En hoe zou het zijn als juist die combinatie je hielp om steviger aanwezig te zijn?

Verbinding met andere methodieken

De inzichten uit bokstherapie sluiten nauw aan bij sensorimotor therapy, waarin tracking van lichamelijke signalen centraal staat. Ook binnen mindfulness therapie wordt gewerkt aan aandacht en aanwezig zijn in het moment. Compassion Focused Therapy voegt daar de dimensie van mildheid en innerlijke vriendelijkheid aan toe. Samen vormen deze methodieken een stevige basis om trauma en ontregeling te benaderen vanuit lichaam én geest.

VERANTWOORDING

De tekst benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de lezer in het interpreteren en toepassen van de aangeboden kennis, en moedigt aan tot een actieve, onderzoekende houding in het leerproces.

Voor verdere informatie over dit overwerp verwijs ik graag naar de website van de Hersenstichting.

National Institute on Aging – Parkinson’s Disease: Movement and Exercise

Boekbeschrijving

“Spark: The Revolutionary New Science of Exercise and the Brain” – John J. Ratey
Dit boek laat zien hoe beweging direct invloed heeft op de hersenen, onder andere bij stress, depressie, leerproblemen en neurodegeneratieve ziekten zoals Parkinson. Ratey legt uit dat fysieke activiteit niet alleen spieren traint, maar ook nieuwe neurale verbindingen creëert en daarmee cognitieve functies versterkt.