Introsectie

De vrije wil lijkt vanzelfsprekend: we maken keuzes, we bepalen ons pad, we sturen ons leven. Maar in de praktijk wordt ons handelen beïnvloed door onzichtbare krachten – herinneringen, reflexen, emoties en patronen die ons sturen voordat we bewust kiezen. In bokstherapie wordt deze spanning tussen impuls en keuze voelbaar gemaakt. De boksring biedt een fysieke ruimte waarin het verschil tussen automatische reacties en bewuste keuzes tastbaar wordt. Daar, tussen actie en reactie, ontstaat een unieke kans om vrijer te worden in hoe je beweegt, denkt en voelt.

Vrijheid begint in de ruimte tussen intentie en beweging

Vrije wil – over keuzes, tegenkrachten en de boksring

Is de vrije wil een illusie?

De vraag of vrije wil werkelijk bestaat, houdt filosofen en neurowetenschappers al eeuwen bezig. Experimenten van Benjamin Libet laten zien dat het brein al actie onderneemt voordat we ons bewust zijn van een beslissing. Ook Damiaan Denys stelt: “Vrije wil is geen bezit, maar een ervaring.” We lijken dus niet te kiezen vanuit volledige autonomie, maar vanuit een web van invloeden, verlangens en beperkingen. Juist die complexiteit maakt vrije wil betekenisvol: als alles vastlag, was zelfreflectie overbodig. Wat we wél kunnen ontwikkelen, is een groter bewustzijn van wat ons beweegt – letterlijk en figuurlijk. Vrije wil is geen knop die aan of uit staat, maar een voortdurend proces. In plaats van te vragen: “Heb ik vrije wil?” is de vraag: “Hoe vrij ben ik in dit moment?” Trauma kan deze ruimte beperken, terwijl herstel juist helpt om haar terug te vinden. In bokstherapie wordt dit zichtbaar. Iemand die altijd bevriest of automatisch doorgaat, krijgt momenten om iets nieuws te proberen. Vrije wil wordt zo een beweging die opnieuw ontdekt wordt.

Bewegend bewustzijn – tussen impuls en keuze

Bokstherapie maakt de vrije wil zichtbaar in de microseconde tussen actie en reactie. Het lichaam beweegt, maar het bewustzijn kan meebewegen. Dit bewegend bewustzijn maakt van een stoot een keuze, en van een stap terug niet alleen ontwijking maar positionering. Door deze lichamelijke oefening ontwikkelt zich een zelfgevoel dat observeert, handelt en hervormt. Vrije wil wordt dan geen controle, maar een ritmisch vermogen tot afstemmen en bijsturen.

Het lichaam wil ook iets

Vrije wil wordt vaak aan het brein toegeschreven, maar het lichaam spreekt ook – via sensaties, impulsen en verlangens. In bokstherapie ontstaat ruimte om te luisteren naar dat lichaam, zonder automatisch te handelen. Een opkomende impuls tot slaan kan onderzocht worden: komt het uit boosheid, angst of wilskracht? Zo wordt het lichaam een partner in keuze, in plaats van een automatische uitvoerder.

Filosofische verdieping – Heidegger, Denys en de roep tot zijn

Damiaan Denys stelt dat we niet kiezen vanuit pure autonomie, maar vanuit het verlangen dat ons draagt. Heidegger voegt toe: we zijn geworpen in de tijd – we kiezen niet onze oorsprong, maar wel onze manier van zijn. Vrije wil ontstaat in de ruimte tussen reactie en herinnering, tussen het nu en het nog-niet. In de boksring leert iemand in die ruimte te blijven. Niet om volledige controle te verkrijgen, maar om het mysterie van beweging en bewustzijn te betreden – stap voor stap.

Vrije wil in de therapeutische praktijk

De bokstherapeut nodigt niet uit tot presteren, maar tot waarnemen. Door vragen als:

• Wat voel je bij deze beweging?

• Wat wil je nu doen?

• Mag je ook stoppen?

ontstaat ruimte voor keuzevrijheid. Via vertraging, herhaling en afgestemde nabijheid wordt iemand steeds vrijer in wat die doet – én in wat die laat.

Reflectievraag

Waar in jouw lichaam ervaar jij de neiging om automatisch te reageren? Kun je daar een fractie van seconde ruimte in brengen?

VERANTWOORDING

Stanford Encyclopedia of Philosophy – Free Will.

De tekst benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de lezer in het interpreteren en toepassen van de aangeboden kennis, en moedigt aan tot een actieve, onderzoekende houding in het leerproces.