Inleiding

Het lichaam draagt vaak meer dan woorden kunnen vertellen. Spanning in de schouders, een ademhaling die hoog blijft hangen of een blik die telkens wegschiet: signalen die wijzen op een verhaal dat het hoofd nog niet kan verwoorden. In lichaamsgerichte therapie wordt dit verhaal niet weggepraat, maar aandachtig gevolgd. Het lichaam wordt gezien als drager van herinneringen, emoties en overlevingspatronen. Bokstherapie maakt hiervan gebruik door beweging en bewustzijn samen te brengen.

Het is geen sport en geen traditionele gesprekstherapie, maar een ervaringsgerichte methode waarin het lijf de weg wijst naar herstel.

Wat is lichaamsgerichte therapie?

Lichaamsgerichte therapie is een verzamelterm voor behandelvormen die het lichaam centraal stellen bij psychische of traumagerelateerde klachten. Bekende stromingen zoals somatic experiencing (Peter Levine), sensorimotor psychotherapy (Pat Ogden) en focusing (Eugene Gendlin) gaan ervan uit dat ervaringen niet alleen cognitief, maar juist fysiek worden opgeslagen. Het zenuwstelsel onthoudt overleven via vechten, vluchten of bevriezen – reflexmatig en vaak zonder bewuste keuze.

In deze therapieën wordt het lichaam niet aangestuurd of genegeerd, maar gelezen. Een kleine beweging, een adempauze of het niet durven bewegen zegt vaak meer dan woorden.

Lichaamsgerichte therapie in bokstherapie

Bokstherapie is een specifieke vorm van lichaamsgerichte therapie waarin fysieke actie en innerlijke afstemming samenkomen. Het gaat niet om presteren of agressie, maar om voelen en reguleren. Elke sessie bouwt voort op contact, ritme en veiligheid. Een deelnemer die gewend is alles vanuit het hoofd te benaderen, wordt stap voor stap teruggebracht naar het lijf: voeten stevig op de grond, de adem bewust volgen en spanning leren herkennen en toelaten. Pas daarna volgt de stoot – niet als aanval, maar als uitdrukking van het lichaam.

Van overlevingsreactie naar bewuste beweging

Trauma-expert Gabor Maté benadrukt dat oude overlevingsstrategieën vaak blijven doorwerken, ook wanneer ze niet langer nodig zijn. In bokstherapie wordt dit zichtbaar in de ring. Iemand die bevriest bij toenadering leert stap voor stap aanwezig te blijven. Wie boosheid onderdrukt, oefent om kracht te uiten in een stoot – zonder oordeel. De bokstherapeut biedt hierbij ritme, nabijheid en veiligheid, zodat het zenuwstelsel kan herleren dat voelen en handelen veilig kan zijn. Inzicht alleen is niet genoeg: wat niet wordt gevoeld, kan niet verwerkt worden. Lichaamsgerichte therapie start daarom bij lichamelijke sensaties. Bokstherapie vertaalt dit principe naar actie. Het lichaam leert opnieuw door ervaring, door beweging en door herhaling. Het beweegt met aandacht, ademt in actie, ervaart veiligheid in contact en leert een nieuwe ervaring herhalen tot deze verankerd raakt. De bokstherapeut spiegelt en vertraagt, zodat er ruimte komt voor regulatie en herstel.

Bokstherapie als integratieve benadering

Wat bokstherapie onderscheidt, is de combinatie van fysieke actie en relationele afstemming. Het gaat niet alleen om beweging, maar om aanwezigheid in contact. Daarmee wordt bokstherapie een integratieve vorm van lichaamsgerichte therapie, waarin somatische ervaring, affectregulatie, ritme en zingeving samenvallen. Filosoof Marc-Alain Ouaknin stelt dat heling pas begint in ontmoeting. In de boksring is die ontmoeting tastbaar: met jezelf, met de ander en met je eigen lichaam.

Reflectievraag

Wat merk je in jouw lichaam als je niet hoeft te presteren, maar eenvoudigweg mag voelen en aanwezig zijn?

Verbinding met andere methodieken

De inzichten uit bokstherapie sluiten nauw aan bij sensorimotor therapy, waarin tracking van lichamelijke signalen centraal staat. Ook binnen mindfulness therapie wordt gewerkt aan aandacht en aanwezig zijn in het moment. Compassion Focused Therapy voegt daar de dimensie van mildheid en innerlijke vriendelijkheid aan toe. Samen vormen deze methodieken een stevige basis om trauma en ontregeling te benaderen vanuit lichaam én geest.

VERANTWOORDING

De tekst benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de lezer in het interpreteren en toepassen van de aangeboden kennis, en moedigt aan tot een actieve, onderzoekende houding in het leerproces.

Voor verdere informatie over dit overwerp verwijs ik graag naar de website van Dr. Hanneke Kalisvaart.