Inleiding

Veiligheid in lichaam en relatie

Voordat verwerking mogelijk is, moet er voldoende veiligheid zijn. Fase 2 van het EMDR-protocol draait om het versterken van het innerlijke fundament. In bokstherapie betekent dit: het lichaam leren reguleren, afstemmen op de therapeut, en een stevige basis leggen om straks intense herinneringen te kunnen verwerken.

Wat houdt de voorbereidingsfase in EMDR in?

In de klassieke EMDR-structuur is de tweede fase gericht op:

• het uitleggen van de methode en het proces;
• het oefenen met bilaterale stimulatie (bijv. oogbewegingen of tikken);
• het installeren van een veilige plek (innerlijke visualisatie);
• het versterken van hulpbronnen (bijvoorbeeld positieve herinneringen of krachtige overtuigingen).

Deze fase is bedoeld om het zenuwstelsel te helpen tot rust te komen en de cliënt het gevoel te geven dat er controle is over het proces.

Voorbereiding in bokstherapie: belichaming van veiligheid

In bokstherapie gebeurt deze voorbereiding niet alleen via taal, maar via het lichaam. De therapeut helpt de cliënt om veiligheid te ervaren in:

• gronding: voeten stevig op de mat of in de boksring;
• houding: krachtige, stabiele basispositie aanleren;
• ademhaling: bewustwording van ritme, ruimte en verstijving;
• spiertonus: verschil voelen tussen spanning en ontspanning;
• aandacht: vertragen, voelen, volgen.

We gebruiken eenvoudige boksbewegingen – zoals een gecontroleerde jab of defensieve blokkade – om te oefenen met controle en contact. Deze fysieke voorbereiding is essentieel om het lijf ‘online’ te brengen en affectieve tolerantie op te bouwen.

De boksring als oefenruimte voor zelfregulatie

Waar het hoofd zich nog veilig kan voelen bij praten, reageert het lichaam vaak eerder op onderliggende dreiging.

In de ring komt dat tot uiting in:

• overmatige controle of juist passiviteit;
• fight-flight-freeze reacties bij nabijheid;
• overspoeling bij oogcontact of aanraking.

In deze fase leren we het lichaam om deze signalen te herkennen en te reguleren. Dit is geen ‘voorafje’ op de therapie – dit is therapie.

Adem, houding en aandacht als interne hulpbronnen

In plaats van alleen een innerlijke “veilige plek” te visualiseren, installeren we in Boksfit Therapie ook een lichamelijke veilige houding.

Bijvoorbeeld:

• een bokshouding met stevige basis;
• hand op hart of buik voor zelfregulatie;
• een ademtechniek die kalmeert bij spanning;
• een vaste structuur voor begin en einde van de sessie.

Deze houdingen worden geoefend, zodat ze later – tijdens intensievere verwerking – automatisch kunnen worden ingezet.

De combinatie van bokstherapie en EMDR

De combinatie van bokstherapie en EMDR is krachtig en verdiepend. EMDR richt zich op het verwerken van herinneringen in het brein. Bokstherapie helpt om de lichamelijke en emotionele impact te doorvoelen en te integreren. Bokstherapiekan vóór EMDR worden ingezet om het lichaamsbewustzijn te vergroten, en na EMDR om de nieuwe ervaringen te verankeren in gedrag en fysieke beleving. Door beweging, adem en actie wordt verwerking niet alleen mentaal, maar ook fysiek mogelijk. De boksring wordt zo een plek van transformatie: waar trauma niet alleen besproken, maar ook doorleefd en losgelaten wordt.

EMDR-protocol in combinatie met bokstherapie

Hieronder volgt een aangepaste EMDR-protocolstructuur, geïntegreerd in het lichaamsgerichte kader van bokstherapie.

Fase 1 – Intake en geschiedenis
Anamnese en trauma-analyse.
Lichamelijke spanningspunten en triggers in kaart brengen.
Boksfit intake: fysieke reacties en bewegingspatronen observeren.

Fase 2 – Voorbereiding
Uitleg over EMDR en bokstherapie.
Veiligheidsanker creëren via bokshouding, gronding, ademtechniek.
Installeren van een veilige plek via visualisatie én houding (bijv. bokshouding met spreidstand en hand op hart).

Fase 3 – Targetselectie
Keuze van herinnering, beeld of kernovertuiging.
Lichamelijke locatie van spanning benoemen.
Cognitie (bijv. “ik ben machteloos”) koppelen aan lichaamsgevoel.

Fase 4 – Desensitisatie
Bilaterale stimulatie (vingervolging, tikken, pads of stootritme op commando).
De cliënt blijft in contact met herinnering én lijfelijke sensatie.
Bij sterke spanning kan een boksoefening ingezet worden (zoals push-off, vertraging of freeze-respons uitspelen).

Fase 5 – Installatie
Positieve cognitie installeren (“ik ben sterk”, “ik ben vrij”) via beweging.
Herhaal deze overtuiging tijdens een krachtige boksactie (bijv. 1-2 stoot op pad met affirmatie).

Fase 6 – Lichaamscan
Bewuste rustfase op de yogamat of met bokshandschoenen op de borst.
Doorvoelen van het lichaam zonder oordeel.
Nabespreking over wat er nog vastzit of juist is vrijgekomen.

Fase 7 – Afsluiting
Co-regulatie via ademwerk en lichte schaduwbewegingen (boksen zonder kracht).
Herstellen van rust en oriëntatie.
Cliënt kiest een krachtpose of affirmatie ter integratie.

Fase 8 – Herbeoordeling
In vervolgsessie terugkijken: is de herinnering nog geladen?
Hoe ervaart het lichaam de situatie nu?
Wat is veranderd in houding, adem, ritme en impuls?

Reflectievraag

Hoe ervaar jij veiligheid in je lichaam wanneer je onder druk staat, en welke houding of ademhaling helpt jou om die innerlijke basis te hervinden?

Verbinding met andere methodieken

De inzichten uit bokstherapie sluiten nauw aan bij sensorimotor therapy, waarin tracking van lichamelijke signalen centraal staat. Ook binnen mindfulness therapie wordt gewerkt aan aandacht en aanwezig zijn in het moment. Compassion Focused Therapy voegt daar de dimensie van mildheid en innerlijke vriendelijkheid aan toe. Samen vormen deze methodieken een stevige basis om trauma en ontregeling te benaderen vanuit lichaam én geest.

VERANTWOORDING

De tekst benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de lezer in het interpreteren en toepassen van de aangeboden kennis, en moedigt aan tot een actieve, onderzoekende houding in het leerproces.

Voor verdere informatie over dit overwerp verwijs ik graag naar de website van EMDR.

Boekverwijzing

Shapiro, F. (2018). Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) Therapy, Third Edition: Basic Principles, Protocols, and Procedures. Guilford Press.