Inleiding

Bokstherapie en schematherapie lijken op het eerste gezicht uit verschillende werelden te komen. De één werkt met lichaam en beweging, de ander met denkpatronen en emoties. Toch versterken ze elkaar juist doordat ze op verschillende lagen ingrijpen. Waar schematherapie inzicht geeft in diepgewortelde overtuigingen en gedragspatronen, maakt bokstherapie deze patronen zichtbaar in houding, ademhaling en actie. Samen bieden ze een ervaringsgerichte weg om oude schema’s los te laten en nieuw gedrag te verankeren.

niet alleen in het hoofd, maar ook in het lichaam.

Beweeg uit je oude patroon met bokstherapie en schematherapie

In schematherapie zijn het niet de gebeurtenissen van vandaag, maar de ervaringen van vroeger die ons gedrag bepalen. Deze ervaringen nestelen zich in diepgewortelde overtuigingen en overlevingsstrategieën, ook wel schema’s genoemd. Ze ontstaan in de kindertijd en herhalen zich in het volwassen leven, vaak zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Bokstherapie voegt hier een fysieke laag aan toe, waardoor de verandering niet alleen mentaal maar ook lichamelijk wordt geïntegreerd.

Wat zijn modi en hoe worden ze zichtbaar in de boksring

Binnen schematherapie werkt men met ‘modi’: tijdelijke toestanden waarin een schema actief is. Dit kan het kwetsbare kind zijn dat zich klein en onzeker voelt, of de boze beschermer die zich groot maakt en afstand bewaart. Tijdens een sessie in de boksring worden deze modi vaak direct zichtbaar. Iemand die alles controleert in houding, voetenwerk of ademhaling, laat een overcontroleerder zien. Een deelnemer die bij het minste contact terugdeinst, bevindt zich mogelijk in een vermijdende modus. En wie dominant stoot of steeds de leiding neemt, belichaamt vaak de boze beschermer. De ring fungeert zo als spiegel: wat het lichaam doet, vertelt het innerlijke verhaal.

Lichamelijke integratie van schematherapie

Traditionele schematherapie werkt voornamelijk cognitief en verbaal. Bokstherapie brengt daar een lichamelijke dimensie bij. In de ring wordt niet alleen gesproken over gevoelens of vermijding, maar komt het direct tot uitdrukking in actie. Een voorbeeld: iemand met het schema “ik moet mezelf onzichtbaar maken” merkt hoe lastig het is om letterlijk ruimte in te nemen. Door te oefenen met duidelijke, begrensde bewegingen – zoals stevig staan of het plaatsen van een stoot – ontstaat nieuwe ervaring die in het lichaamsgeheugen wordt verankerd.

De rol van de bokstherapeut als co-regulerende spiegel in schematherapie

De bokstherapeut begeleidt dit proces door nauwkeurig af te stemmen. Niet door te eisen of te beoordelen, maar door mee te bewegen en te spiegelen. Een verstijfde schouder, een ingehouden adem of een terugtrekkende hand wordt zichtbaar gemaakt zonder oordeel. Hierdoor kan de deelnemer onderzoeken welk deel van zichzelf actief is en wat het probeert te beschermen. Vaak is de ervaring zelf – de beweging, de adem, de aanraking – al voldoende om bewustzijn te creëren.

Bokstherapie en gedragsverandering

Schematherapie richt zich op het versterken van gezonde volwassenevaardigheden. Bokstherapie sluit hier direct bij aan. Door herhaald fysiek oefenen ontstaat het vertrouwen dat er alternatieven zijn voor oude patronen. Wie normaal vermijdt, leert in de ring te blijven staan en contact te maken. Wie geneigd is te overheersen, oefent in het toelaten van nabijheid en kwetsbaarheid. De combinatie van denken, voelen en bewegen maakt dat gedragsverandering niet alleen een idee blijft, maar daadwerkelijk belichaamd wordt.

De kracht van de combinatie

De integratie van schematherapie en bokstherapie werkt op drie niveaus:

• cognitieve bewustwording van schema’s en modi,

• lichamelijke herkenning van overlevingsgedrag in actie,

• ervaringsgericht oefenen met nieuwe responsen in een veilige fysieke setting.

Door deze lagen samen te brengen, ontstaat een veld waarin oude patronen niet alleen begrepen maar ook herschreven worden – niet in theorie, maar in de cellen van het lichaam.

Reflectievraag

Welke rol neem jij vaak in wanneer het spannend wordt – en hoe zou het zijn om je lichaam iets anders te laten proberen?

Verbinding met andere methodieken

De inzichten uit bokstherapie sluiten nauw aan bij sensorimotor therapy, waarin tracking van lichamelijke signalen centraal staat. Ook binnen mindfulness therapie wordt gewerkt aan aandacht en aanwezig zijn in het moment. Compassion Focused Therapy voegt daar de dimensie van mildheid en innerlijke vriendelijkheid aan toe. Samen vormen deze methodieken een stevige basis om trauma en ontregeling te benaderen vanuit lichaam én geest.

VERANTWOORDING

De tekst benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de lezer in het interpreteren en toepassen van de aangeboden kennis, en moedigt aan tot een actieve, onderzoekende houding in het leerproces.

Kijk voor meer informatie op:  Young, J., Klosko, J., & Weishaar, M. (2003). Schema Therapy: A Practitioner’s Guide

Boekbeschrijving

Reinventing Your Life van Jeffrey Young en Janet Klosko is een klassiek en toegankelijk boek over schematherapie. Het laat zien hoe schema’s ons leven beïnvloeden en geeft praktische handvatten om deze patronen te doorbreken. Voor iedereen die zich wil bevrijden uit oude overtuigingen en nieuwe wegen wil inslaan, vormt dit boek een waardevolle gids.

Meer informatie over schematherapie vind je bij het International Society of Schema Therapy.