Introsectie

Existentiële dialoog in bokstherapie maakt ruimte voor ontmoetingen die voorbij woorden gaan. In de ring ontstaat een gesprek van lijf tot ziel, waarin spanning, stilte en beweging de taal vormen.

“Het is een gesprek waarin het lichaam spreekt, de ziel luistert en het onuitgesprokene eindelijk een plaats vindt.”

Als woorden tekortschieten

Soms zijn er ervaringen waar geen taal voor is. Gevoelens die zich niet in zinnen laten vatten, alleen in beweging, stilte of spanning. In bokstherapie is de ring een ruimte waarin deze woordeloze lagen van het bestaan tastbaar worden. Hier ontstaat een dialoog die niet begint bij praten, maar bij voelen. De existentiële dialoog is geen gesprek met argumenten, maar een ontmoeting met alles wat zich aandient: angst, kracht, verdriet, verlangen, hoop.

In dit artikel verkennen we hoe bokstherapie deze vorm van dialoog faciliteert. Niet alleen als techniek, maar als fundamentele grondhouding in therapie – geïnspireerd door filosofen als Martin Buber, psychotherapeuten als Carl Rogers en hedendaagse lichaamsgerichte benaderingen.

Wat is een existentiële dialoog?

De term ‘existentiële dialoog’ verwijst naar een ontmoeting waarin de ander niet wordt benaderd als een object dat ‘gefixt’ moet worden, maar als een uniek menselijk wezen in zijn of haar worsteling, verlangen en waarheid. In de woorden van Buber: “de mens wordt mens in de ontmoeting.” In de context van bokstherapie betekent dit dat de therapeut niet alleen technieken aanbiedt, maar vooral aanwezig is als mede-mens. De ontmoeting is geen instrument om doelen te behalen, maar een ruimte waarin de cliënt zichzelf mag worden – soms woordeloos, soms wild, soms stil. In bokstherapie fungeert de boksring als symbolische en fysieke ruimte waarin deze ontmoeting plaatsvindt. De ring representeert meer dan een sportieve setting: het is een belichaamde dialoogruimte waar het zelf zich toont via beweging.

Spanning wordt taal: de manier waarop iemand een stoot geeft, uitwijkt of bevriest, zegt vaak meer dan een verhaal.
Co-regulatie: de therapeut leest niet alleen de beweging, maar stemt zijn of haar eigen lichaam en energie af op die van de cliënt. Dit vraagt mindful presence en empathisch volgen – ook als het onduidelijk of chaotisch wordt.

Geen masker: fysieke nabijheid en actie brengen vaak overlevingsstrategieën aan het licht – vluchten, vechten, bevriezen of vervloeien worden zichtbaar in houding, adem, tempo en intentie.

Van afweer naar affect: bokstherapie als proces

Een existentiële dialoog ontstaat niet vanzelf. Vaak stuiten we eerst op afweermechanismen – lichamelijk, emotioneel of cognitief. Bokstherapie ondersteunt het proces van afpellen, herkennen en herstructureren op drie niveaus:

Afweer herkennen en benoemen: spierspanning, controlebehoefte of vermijding tijdens het padswerk geven aanwijzingen over innerlijke afweer.

Affect toelaten en uiten: via gecontroleerde intensiteit, zoals met focusrondes of doseringsoefeningen, kan het lichaam veilig emoties uitdrukken – zoals verdriet, boosheid of verlangen.

Zelf- en wereldbeeld herschrijven: door krachtig, assertief en afgestemd te bewegen, krijgt het zelfbeeld een nieuwe lichamelijke fundering. Iemand ervaart zichzelf als krachtig én verbonden.

De rol van de therapeut: getuige zijn

De bokstherapeut is geen coach die aanmoedigt tot presteren, maar een getuige van wat zich ontvouwt. Dit vraagt om een grondhouding van:

Open aandacht: zonder oordeel, zonder haast, zonder fixatie op verandering.
Vertragen: durven blijven bij dat wat ongemakkelijk is, niet onmiddellijk doorbewegen naar ‘beter voelen’.
Getuige zijn in onzekerheid: soms weten we niet wat er gebeurt – en toch blijven we erbij, samen.

De therapeutische aanwezigheid in bokstherapie is daarmee sterk verwant aan wat in de existentiële psychologie de ‘geloofwaardige aanwezigheid’ wordt genoemd.

Zingeving en vrije wil

In de kern raakt elke existentiële dialoog aan vragen van betekenis, verantwoordelijkheid en vrije wil. Niet als rationele concepten, maar als ervaringen die belichaamd en beleefd worden in het moment. De boksring biedt ruimte om opnieuw contact te maken met keuzevrijheid, grenzen, en de ervaring van mogen zijn wie je bent. Hier is de vrije wil geen bezit, maar een mogelijkheid – een beweging richting meer zelfkennis, belichaamde autonomie en relationele vrijheid.

Zingeving ontstaat niet via analyse, maar via afstemming, contact en de ervaring dat je ertoe doet – precies zoals je bent.

Reflectievraag

Wanneer voelde jij je werkelijk gezien – zonder dat er iets opgelost hoefde te worden? Wat zegt dat over jouw behoefte aan ontmoeting?

VERANTWOORDING

Lees meer hier over op existentieel welzijn.

In de geestelijke gezondheidszorg wordt veel gesproken over afwijking, diagnose, herstel en ‘normale’ ontwikkeling.

Maar wat betekent dat eigenlijk – normaal zijn? En wie bepaalt die norm?

Binnen bokstherapie gaan we uit van een andere benadering. Wij zien gedrag niet als iets dat gemeten of gecorrigeerd moet worden, maar als een betekenisvol signaal. Elke fysieke reactie – van terugtrekking tot overactivatie – draagt een verhaal in zich. Vaak is dat verhaal ouder dan woorden, en leeft het voort in het lichaam. De Franse filosoof Emmanuel Levinas stelde dat het menselijke niet ligt in het verklaren van de ander, maar in het erkennen van diens anders-zijn. “De ander dwingt mij mijn wereld open te breken,” schreef hij. Zo bezien is ‘normaal’ geen objectieve maat, maar een grens tussen mij en de ander – een uitnodiging tot ontmoeting.

Bokstherapie biedt geen pasklare norm. Het is geen route naar een vooraf bepaald eindpunt, maar een uitnodiging om te voelen wie je bent, wat je lijf vertelt, en waar jouw grenzen en verlangens liggen. Dat proces verschilt per persoon. De bokstherapeut is daarbij geen beoordelaar, maar een getuige. Iemand die meebeweegt, afstemt en ruimte houdt.

Zo verschuift de vraag van:

“Hoe word ik weer normaal?”

naar:

“Wat in mij vraagt om aandacht, ruimte en erkenning?”

Die beweging – van oordeel naar aanwezigheid – vormt de kern van belichaamd herstel. In de ring komt er geen oordeel. Alleen adem, aanwezigheid, actie en stilte.

Daar ontstaat ruimte voor wie iemand werkelijk is – niet ondanks, maar dankzij de unieke sporen van het leven.

VERANTWOORDING

De tekst benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de lezer in het interpreteren en toepassen van de aangeboden kennis, en moedigt aan tot een actieve, onderzoekende houding in het leerproces.

Lees hier meer over existentieel welzijn.