Introsectie

Psychodynamiek in bokstherapie
Oude patronen laten zich vaak pas zien in de ontmoeting. Psychodynamiek helpt begrijpen hoe deze patronen zich vormen en herhalen, en hoe ze in de boksring direct zichtbaar worden. In bokstherapie worden onbewuste processen via beweging, ritme en interactie voelbaar gemaakt. Hierdoor ontstaat ruimte om niet alleen te begrijpen, maar ook fysiek te ervaren hoe verandering mogelijk is.

Wat is psychodynamische therapie?

Psychodynamische therapie is gebaseerd op het idee dat ons gedrag voor een groot deel wordt gestuurd door onbewuste processen. Deze processen ontstaan in de vroege interactie met onze opvoeders en omgeving. Wat we toen niet konden voelen of begrijpen, slaan we op in ons lichaam en gedrag.

De therapie onderzoekt hoe oude ervaringen zich herhalen in het heden. Niet letterlijk, maar in hoe we onszelf beschermen, hoe we anderen tegemoet treden, en hoe we omgaan met emoties.

Bekende denkers binnen deze traditie zijn onder andere Sigmund Freud, die het onderbewuste en afweermechanismen beschreef. Carl Jung voegde het idee van het collectief onbewuste en archetypen toe. Melanie Klein en Donald Winnicott onderzochten hoe relaties met ouders invloed hebben op ons innerlijk leven. Leigh McCullough, grondlegger van Affectfobietherapie, maakte deze inzichten praktisch toepasbaar in korte behandeltrajecten.

Psychodynamische therapie vraagt niet alleen: wat doe je? Maar ook: waarom doe je dit? En vooral: voor wie ben je dit ooit gaan doen?

Psychodynamiek in de boksring

In boksfit therapie komen psychodynamische processen direct aan de oppervlakte. Tijdens fysieke oefeningen laten cliënten onbewust zien hoe ze zichzelf beschermen tegen emotioneel gevaar.

Een cliënt die altijd lacht tijdens spanning, toont mogelijk vermijding van boosheid. Iemand die niet durft te stoten, laat misschien zien hoe hij zichzelf klein houdt om afwijzing te voorkomen.

Boksen maakt afweermechanismen zoals vermijding, projectie en rationalisatie zichtbaar in houding, ritme, oogcontact en ademhaling. Dit gebeurt niet in een gesprek, maar in de directe ervaring van bewegen, stoppen, reageren en voelen.

Het AFT-principe helpt hierbij richting geven:

• Afweer herkennen via lichamelijke signalen zoals verstijving, overmatige controle of afwachtend gedrag.
• Affect reguleren door beweging in te zetten als veilige vorm van expressie.
• Zelfbeeld herstructureren door succeservaringen van kracht, controle en erkenning in de ring.
• Overdracht en tegenoverdracht in fysieke therapie

In de psychodynamiek is overdracht het fenomeen waarbij de cliënt onbewust gevoelens uit vroegere relaties projecteert op de therapeut. In boksfit therapie gebeurt dit niet alleen in woorden, maar vooral in lichaam en interactie.

Wanneer een cliënt steeds achteruit beweegt als jij dichterbij komt, kan dat symbool staan voor een dieper thema van wantrouwen. Wanneer iemand pas durft te stoten als jij ‘toestemming’ geeft, zie je misschien het patroon van please-gedrag of autoriteitsangst

Tegenoverdracht is wat de therapeut daarbij voelt in zijn eigen lichaam: spanning, irritatie, medelijden of afweer. Deze reacties zijn geen stoorzender, maar waardevolle informatie over wat er in de cliënt gebeurt. Juist in lichaamsgerichte therapie wordt deze wederzijdse dynamiek tastbaar en bruikbaar.

Lichaamsgerichte interventies: hoe boksen afweer zichtbaar maakt

In deze module leer je hoe je afweermechanismen kunt herkennen in concrete fysieke reacties. Je leert afweer niet te benoemen als fout, maar als een signaal van bescherming.

Bijvoorbeeld:

Projectie herken je wanneer de cliënt jou als vijandig ervaart, zonder directe aanleiding.

• Rationalisatie hoor je als iemand alles kan uitleggen, maar niets durft te voelen.
• Vermijding zie je wanneer iemand geen initiatief neemt of steeds achteruit beweegt.

Boksen helpt deze patronen te doorbreken door interventies als:

• vertragen van automatische reacties
• het bewust overdrijven van een beweging om inzicht te krijgen
• het spiegelen van afstand of nabijheid in de interactie

Door deze aanpak leert de cliënt op fysiek niveau voelen wat hij anders mentaal blijft vermijden.

Emotieregulatie: van onderdrukken naar doorvoelen

Veel mensen hebben geleerd dat sommige emoties niet welkom zijn. Ze hebben hun boosheid weggestopt, hun verdriet ingeslikt of hun kwetsbaarheid verhard. Deze remmende emoties zoals schaamte, schuld en afkeer zorgen ervoor dat activerende emoties (zoals boosheid, tederheid of verdriet) geblokkeerd blijven.

In de ring leren cliënten stap voor stap:

• spanning op te merken voordat deze omslaat in controle of bevriezing
• emoties toe te laten in kleine, gecontroleerde beweging
• eigen tempo te vinden in het uiten van wat ze voelen
• verschil te maken tussen oude angst en actuele veiligheid

Zo ontstaat ruimte voor groei, verwerking en verbinding met het lichaam als betrouwbare bron van informatie.

Filosofische verdieping: vrije wil en het authentieke zelf

Op een diepere laag is de vraag: hoe vrij zijn we werkelijk? Vaak denken we dat we kiezen, maar in werkelijkheid herhalen we patronen die ooit helpend waren. De vrije wil bestaat, maar zit vaak opgesloten in onbewuste scripts.

Filosofen als Sartre benadrukten dat de mens radicaal vrij is, maar ook verantwoordelijk voor zijn keuzes. Levinas en Buber laten zien dat het zelf pas werkelijk tot bloei komt in de ontmoeting met de ander.

Elke beweging wordt zo een oefening in belichaamde autonomie.

Integratie in de praktijk

• psychodynamische theorie vertalen naar fysieke interactie
• signalen van afweer en affect herkennen in beweging
• omgaan met overdracht en tegenoverdracht in lichaamstaal
• cliënten helpen bij het reguleren van remmende emoties
• adem, afstand, tempo en aanraking bewust inzetten
• je eigen lichaam als instrument gebruiken voor afstemming

Je ontwikkelt een therapeutische houding waarin veiligheid, nieuwsgierigheid en geduld centraal staan. Je oefent met interventies die cliënten helpen om van overleven naar voelen en kiezen te bewegen.

Voor wie is deze module geschikt?

Deze module is bedoeld voor therapeuten, coaches, lichaamsgericht werkenden en trainers die boksfit therapie willen inzetten bij thema’s als zelfbeeld, afweer, emotieregulatie en zelfontwikkeling.

Voorkennis van psychodynamiek, trauma of lichaamswerk is waardevol, maar geen vereiste.

Psychodynamiek in bokstherapie

Wat is psychodynamische therapie?

Psychodynamiek gaat ervan uit dat gedrag grotendeels wordt beïnvloed door onbewuste processen. Deze processen ontstaan vaak in de vroege relatie met opvoeders en omgeving. Wat toen te moeilijk was om te voelen of te begrijpen, wordt opgeslagen in lichaam en gedrag. De therapie onderzoekt hoe oude ervaringen zich in het heden herhalen. Dat gebeurt niet letterlijk, maar in beschermingsmechanismen, omgang met anderen en de manier waarop emoties worden verwerkt. Bekende denkers binnen deze traditie zijn onder andere Sigmund Freud, die het onderbewuste en afweermechanismen beschreef. Carl Jung voegde het concept van het collectief onbewuste en archetypen toe. Melanie Klein en Donald Winnicott onderzochten hoe vroege relaties ons innerlijk leven vormen. Leigh McCullough maakte deze inzichten praktisch toepasbaar in kortdurende behandeltrajecten.

Psychodynamiek stelt vragen als: Wat doe je? Waarom doe je dit? En vooral: Voor wie ben je dit ooit gaan doen?

Psychodynamiek in de boksring

In boksfit therapie worden psychodynamische processen direct zichtbaar. Tijdens fysieke oefeningen laat iemand vaak onbewust zien hoe die zichzelf beschermt tegen emotioneel gevaar. Een deelnemer die lacht tijdens spanning kan vermijding van boosheid tonen. Iemand die geen stoot durft te geven, kan laten zien hoe die zichzelf klein houdt om afwijzing te voorkomen. Boksen maakt afweermechanismen zoals vermijding, projectie en rationalisatie zichtbaar in houding, ritme, oogcontact en ademhaling. Dit gebeurt niet alleen in woorden, maar vooral in directe fysieke ervaring.

Het AFT-principe helpt hierbij richting geven:
– Afweer herkennen via signalen zoals verstijving, controle of afwachtend gedrag.
– Affect reguleren door beweging in te zetten als veilige vorm van expressie.
– Zelfbeeld herstructureren door succeservaringen in kracht, controle en erkenning.

Overdracht en tegenoverdracht in fysieke therapie

In de psychodynamiek is overdracht het verschijnsel waarbij iemand onbewust gevoelens uit vroegere relaties projecteert op de therapeut. In boksfit therapie gebeurt dit in taal, maar vooral in lichaam en interactie. Wanneer een deelnemer telkens achteruit stapt als jij dichterbij komt, kan dat wijzen op een dieper thema van wantrouwen. Als iemand pas durft te stoten na jouw toestemming, kan dat wijzen op please-gedrag of autoriteitsangst. Tegenoverdracht is wat jij als therapeut in je eigen lichaam voelt: spanning, irritatie, mededogen of weerstand. Deze reacties zijn waardevolle informatie over wat er bij de cliënt gebeurt. Juist in lichaamsgerichte therapie wordt deze wederzijdse dynamiek tastbaar en bruikbaar.

Lichaamsgerichte interventies: hoe boksen afweer zichtbaar maakt

Je leert afweer herkennen in fysieke reacties, zonder deze te bestempelen als fout. Afweer wordt gezien als een signaal van bescherming.

Voorbeelden:
– Projectie: de ander ervaart jou als vijandig zonder aanleiding.
– Rationalisatie: iemand legt alles uit, maar voelt weinig.
– Vermijding: geen initiatief nemen of telkens achteruit bewegen.

Boksen helpt deze patronen doorbreken via:
– het vertragen van automatische reacties
– het overdrijven van beweging om inzicht te krijgen
– het spiegelen van afstand of nabijheid

Emotieregulatie: van onderdrukken naar doorvoelen

Veel mensen hebben geleerd emoties te onderdrukken. Remmende emoties zoals schaamte, schuld en afkeer blokkeren activerende emoties zoals boosheid, tederheid en verdriet.

In de ring leren deelnemers:
– spanning op te merken vóórdat deze omslaat in controle of bevriezing
– emoties toe te laten in kleine, veilige stappen
– onderscheid maken tussen oude angst en actuele veiligheid

Zo ontstaat ruimte voor verwerking en verbinding met het lichaam als betrouwbare bron.

Filosofische verdieping: vrije wil en het authentieke zelf

Op een diepere laag rijst de vraag: hoe vrij zijn we werkelijk? Vaak herhalen we patronen die ooit helpend waren. De vrije wil bestaat, maar is vaak verborgen achter onbewuste scripts.

Filosofen als Sartre, Levinas en Buber lieten zien dat vrijheid en authenticiteit pas volledig tot bloei komen in de ontmoeting met de ander.

Integratie in de praktijk

– psychodynamiek vertalen naar fysieke interactie
– afweer en affect herkennen in beweging
– omgaan met overdracht en tegenoverdracht
– cliënten helpen remmende emoties te reguleren
– adem, afstand, tempo en aanraking bewust gebruiken

https://www.npi.nl