Bewegen met breuken die niet zichtbaar zijn in niet-aangeboren hersenletsel

Inleiding

Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) heeft een ingrijpende impact op het dagelijks functioneren. Het beïnvloedt lichaam, emoties en zelfbeeld, en maakt dat vanzelfsprekende vaardigheden plots een uitdaging worden. Wat voorheen zonder nadenken ging – lopen, praten, reageren – wordt een puzzel. In bokstherapie wordt deze complexiteit niet gereduceerd tot beperkingen of doelen, maar belichaamd in de boksring. De ring fungeert als ruimtelijke begrenzing waar lichaam, beweging en contact opnieuw onderzocht kunnen worden.

Zelfs wanneer breuken onzichtbaar zijn, zoekt het lichaam in beweging naar samenhang.

Verlies van controle en het terugvinden van ritme

Een van de meest aangrijpende gevolgen van NAH is het verlies van controle: over het lichaam, emoties en dagelijks ritme. De chaos in het hoofd weerspiegelt zich vaak in het lichaam: coördinatieproblemen, verhoogde spierspanning en moeite met balans. Dit raakt ook het werkgeheugen, waardoor schakelen of complexe taken extra belastend zijn.

In bokstherapie wordt met deze disbalans gewerkt. De ritmische aard van boksen – tik, rust, tik, rust – helpt om innerlijke timing opnieuw te vinden. Door vaste telpatronen, voorspelbare aanwijzingen en co-regulatie met de therapeut ontstaat weer een gevoel van regie. Het gaat niet om perfectie, maar om het terugvinden van een begin van afstemming tussen binnen- en buitenwereld.

Cognitie, prikkelverwerking en dubbeltaak bewegen

NAH gaat vaak gepaard met problemen in concentratie, geheugen en prikkelverwerking. In de boksring vraagt dit om een andere manier van begeleiden. De bokstherapeut werkt met korte aanwijzingen, visuele ondersteuning (nummers, kleurcodes), vaste ritmes en veel herhaling. Daarnaast speelt dubbeltaak bewegen een belangrijke rol. Volgens de Hersenstichting is deze manier van trainen – waarbij motoriek en cognitie tegelijk worden aangesproken – effectief voor mensen met hersenletsel of neurologische aandoeningen. Ook in de Parkinson-zorg wordt dubbeltaaktraining door sporttrainers aanbevolen. Bokstherapie sluit hier naadloos bij aan: tijdens het stoten moet het lichaam bewegen terwijl tegelijk ritme, instructies en reacties verwerkt worden. Zo wordt het werkgeheugen geoefend én het lichaam getraind.

De boksring als container helpt hierbij: een begrensde, overzichtelijke ruimte waarin prikkels te doseren zijn. Het lichaam wordt opnieuw kompas. Door pauzes, spiegelen en vertragen ontstaat ruimte om signalen van vermoeidheid en overprikkeling serieus te nemen. Zo leren deelnemers binnen hun eigen window of tolerance te bewegen: niet te weinig prikkeling, maar ook niet te veel.

Emoties en frustraties in beweging

De emotionele impact van NAH is vaak groot. Mensen voelen zich onbegrepen, boos op hun lichaam of ontmoedigd door kleine mislukkingen. Praten helpt niet altijd; emoties zijn te lichamelijk of te verwarrend. Bokstherapie biedt hier een uitweg. In de boksring kan frustratie via een stoot geuit worden of verdriet via ademhaling loskomen. Deze fysieke expressie reguleert gevoelens zonder dat alles benoemd hoeft te worden. De symboliek is krachtig: iemand die zichzelf vooral als kwetsbaar ziet, staat nu rechtop met handschoenen aan. Dit versterkt eigenwaarde en autonomie.

Werken met asymmetrie en beperkingen

Asymmetrie is een veelvoorkomend effect van NAH. Het lichaam beweegt ongelijk, een zijde is zwakker of minder voelbaar. Ook spasmen of vertraagde motoriek komen vaak voor. In bokstherapie wordt hiermee gewerkt in plaats van ertegen. Oefeningen worden aangepast: eenzijdige stoten, werken vanuit een stoel, extra pauzes of het gebruik van pads voor steun. Het gaat om mogelijkheden en betekenisvolle bewegingen, niet om herstel naar “vroeger”.

Verbinding ondanks verwarring

Veel mensen met NAH ervaren vervreemding: van hun omgeving, maar ook van zichzelf. De boksring biedt hier een ander perspectief. De bokstherapeut blijft nabij, op ooghoogte, en houdt het ritme vast wanneer dit zelf niet lukt. Zo ontstaat contact dat niet over NAH gaat, maar mét NAH beweegt. De handschoenen maken die ontmoeting tastbaar. Ze begrenzen en richten, maar zeggen ook: “hier ben ik nog”. In dat moment verdwijnt het label en blijft er een mens in beweging over.

Reflectievraag

Wanneer ervaarde jij dat bewegen niet alleen fysiek, maar ook mentaal ruimte gaf – alsof lichaam en hoofd weer samenwerkten?

Verbinding met andere methodieken

De inzichten uit bokstherapie sluiten nauw aan bij sensorimotor therapy, waarin tracking van lichamelijke signalen centraal staat. Ook binnen mindfulness therapie wordt gewerkt aan aandacht en aanwezig zijn in het moment. Compassion Focused Therapy voegt daar de dimensie van mildheid en innerlijke vriendelijkheid aan toe. Samen vormen deze methodieken een stevige basis om trauma en ontregeling te benaderen vanuit lichaam én geest.

VERANTWOORDING

De tekst benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de lezer in het interpreteren en toepassen van de aangeboden kennis, en moedigt aan tot een actieve, onderzoekende houding in het leerproces.

Meer informatie over NAH en herstelondersteuning uitgebreide uitleg over oorzaken, gevolgen en herstel bij NAH.

Lees ook onze blog.

.