VSDT-techniek
Introductie
De VSDT-techniek (Visual Schema Displacement Therapy) is een relatief nieuwe, maar snel opkomende methode in de psychotherapie en traumaverwerking. Binnen bokstherapie blijkt deze techniek bijzonder krachtig, omdat ze de visuele verplaatsing van emotionele lading combineert met bilaterale stimulatie en fysieke actie. Hierdoor worden zowel het cognitieve, emotionele als lichamelijke systeem in één proces betrokken. Dit maakt de VSDT-techniek niet alleen theoretisch interessant, maar vooral praktisch effectief in de boksring.
Visual Schema Displacement Therapy
De VSDT-techniek (Visual Schema Displacement Therapy) werd ontwikkeld door de Britse therapeuten Nik & Eva Speakman als methode om de emotionele lading van een herinnering, angst of negatieve overtuiging te verminderen. In deze techniek visualiseert de deelnemer een interne emotionele lading, zoals angst, schuld of schaamte, als een concreet object of beeld. Door middel van bilaterale stimulatie – bijvoorbeeld oogbewegingen of gecoördineerde handbewegingen – wordt dit beeld vervolgens visueel ‘weg’ verplaatst. Binnen enkele minuten kan dit leiden tot een merkbare ontspanningsreactie, ook wel de ‘woosh’ genoemd. Onderzoek laat zien dat de VSDT-techniek zowel de intensiteit als de levendigheid van negatieve herinneringen kan verminderen, soms zelfs met betere resultaten dan EMDR bij specifieke doelgroepen.
Bilaterale stimulatie en lichaamsgerichte toepassing
Bilaterale stimulatie vormt de kern van de VSDT-techniek. Door afwisselende linker- en rechterbewegingen worden beide hersenhelften geactiveerd, wat de integratie van emoties ondersteunt. In bokstherapie wordt dit op een natuurlijke manier verweven in de training. Denk aan afwisselende stoten links-rechts, ritmisch stappen tijdens padswerk en het vasthouden van een visuele focus op bewegende doelen. Deze combinatie zorgt voor een directe koppeling tussen de visuele representatie en de fysieke ontlading, waardoor het lichaam actief meewerkt aan emotionele verwerking.
De boksring als veilig kader
De boksring, als spatiële begrenzing, wordt een plek van aanwezigheid – niet van prestatie. De fysieke structuur van de boksring biedt een helder en begrensd werkveld waarin de deelnemer de visuele lading symbolisch kan plaatsen, bijvoorbeeld aan de rand van de ring, en deze daarna fysiek kan verplaatsen met een stoot. Tijdens dit proces bewaakt de bokstherapeut niet alleen de veiligheid, maar ook de ademhaling en de integratie van de lichamelijke ervaring. Dit maakt het mogelijk dat de nieuwe ervaring duurzaam wordt verankerd.
Neurobiologische onderbouwing
De VSDT-techniek sluit nauw aan bij de polyvagaaltheorie van Stephen Porges.
Door visuele focus, fysieke actie en een veilige context te combineren, wordt het ventraal-vagale systeem geactiveerd. Dit draagt bij aan emotionele verwerking en het herstel van neuroceptie – het interne, vaak onbewuste gevoel van veiligheid. Gabor Maté benadrukt dat trauma vooral als spanning in het lichaam wordt opgeslagen, niet als een verhaal. De VSDT-techniek sluit naadloos aan op deze visie door spanning via het lichaam te helpen ontladen, precies zoals bokstherapie beoogt.
Toepassingsgebieden in bokstherapie
De VSDT-techniek kan in de boksring bijzonder effectief zijn bij:
-
Lichamelijke spanning zonder duidelijke cognitieve oorzaak
-
Affectieve blokkades bij beweging of ademhaling
-
Chronische schaamte of schuldgevoel
-
Lichaamsherinneringen die moeilijk in woorden te vatten zijn
Therapeutische meerwaarde
De kracht van deze techniek ligt in het zichtbaar en tastbaar maken van interne ladingen, het actief verplaatsen van negatieve emotie, en het versterken van lichaamsregulatie via ritme, adem en bilaterale stimulatie. Daarbij herstelt de deelnemer opnieuw de fysieke en emotionele grenzen en wordt er integratie bereikt tussen cognitief, emotioneel en lichamelijk niveau. De bokstherapeut fungeert hierin als co-regulerende partner, zodat het proces veilig, afgestemd en effectief verloopt.
Reflectievraag
Welke visuele lading draag jij in je lichaam, en waar in de ring zou je die willen plaatsen?
In de geestelijke gezondheidszorg wordt veel gesproken over afwijking, diagnose, herstel en ‘normale’ ontwikkeling.
Maar wat betekent dat eigenlijk – normaal zijn? En wie bepaalt die norm?
Binnen Boks Therapie gaan we uit van een andere benadering. Wij zien gedrag niet als iets dat gemeten of gecorrigeerd moet worden, maar als een betekenisvol signaal. Elke fysieke reactie – van terugtrekking tot overactivatie – draagt een verhaal in zich. Vaak is dat verhaal ouder dan woorden, en leeft het voort in het lichaam. De Franse filosoof Emmanuel Levinas stelde dat het menselijke niet ligt in het verklaren van de ander, maar in het erkennen van diens anders-zijn. “De ander dwingt mij mijn wereld open te breken,” schreef hij. Zo bezien is ‘normaal’ geen objectieve maat, maar een grens tussen mij en de ander – een uitnodiging tot ontmoeting.
Bokstherapie biedt geen pasklare norm. Het is geen route naar een vooraf bepaald eindpunt, maar een uitnodiging om te voelen wie je bent, wat je lijf vertelt, en waar jouw grenzen en verlangens liggen. Dat proces verschilt per persoon. De bokstherapeut is daarbij geen beoordelaar, maar een getuige. Iemand die meebeweegt, afstemt en ruimte houdt.
Zo verschuift de vraag van:
“Hoe word ik weer normaal?”
naar:
“Wat in mij vraagt om aandacht, ruimte en erkenning?”
Die beweging – van oordeel naar aanwezigheid – vormt de kern van belichaamd herstel. In de ring komt er geen oordeel. Alleen adem, aanwezigheid, actie en stilte.
Daar ontstaat ruimte voor wie iemand werkelijk is – niet ondanks, maar dankzij de unieke sporen van het leven.
VERANTWOORDING
De tekst benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de lezer in het interpreteren en toepassen van de aangeboden kennis, en moedigt aan tot een actieve, onderzoekende houding in het leerproces.
Voor verdere informatie over dit overwerp verwijs ik graag naar:
– Speakman, N. & Speakman, E. Uitvinders van VSDT‑techniek (VSDT®)– Dilts, R. (2017). Visual Schema Displacement Therapy: Rapid Intervention Method
– Maté, G. (2021). The Myth of Normal.
– Porges, S. (2011). The Polyvagal Theory.
Lees ook onze blogs.
