Introsectie

De Buteyko-ademhalingsmethode richt zich op het herstellen van een natuurlijke, rustige ademhaling door bewuste vermindering van luchtinname, verlenging van uitademing en structurele neusademhaling. Deze aanpak helpt het lichaam om het koolstofdioxideniveau te normaliseren, waardoor zuurstof beter wordt opgenomen in de cellen. In lichaamsgerichte therapie, zoals bokstherapie of mindfulness, wordt deze methode ingezet om spanning te verlagen, het autonome zenuwstelsel te kalmeren en de verbinding tussen lichaam en geest te versterken.

Adem wordt een stille brug tussen spanning en herstel

Wat is de kern van de Buteyko ademhaling?

Buteyko ontdekte dat veel mensen structureel te veel ademen, vaak zonder het te merken. Dit overademen verstoort de balans tussen zuurstof (O₂) en koolstofdioxide (CO₂) in het lichaam. Volgens zijn theorie is CO₂ niet alleen een afvalstof, maar essentieel voor de opname van zuurstof in de cellen via het Bohr-effect. Bij chronische hyperventilatie daalt het CO₂-niveau te veel, waardoor cellen minder zuurstof opnemen.

De Buteyko-methode traint mensen om:

• kleinere ademteugen te nemen

• langer uit te ademen of uitadempauzes te verlengen

• vaker door de neus te ademen (ook bij inspanning)

• het CO₂-niveau langzaam op te bouwen

Hierdoor wordt de adem rustiger, minder gespannen en meer in balans, wat directe invloed heeft op het ventrale deel van de nervus vagus – verantwoordelijk voor rust, herstel en verbondenheid.

Lichaamsbewustzijn en ademregulatie

De Buteyko-methode sluit aan bij moderne lichaamsgerichte benaderingen waarin adem wordt gebruikt als ingang voor affectregulatie, grounding en innerlijke stabiliteit. Bewust ademen opent ook de deur naar andere lichamelijke signalen, zoals hartslag, spierspanning, houding en bewegingsdrang. In mindfulness wordt de adem vaak waargenomen zoals deze is. Buteyko gaat een stap verder door het ademritme actief en systematisch te beïnvloeden, zonder forceren maar via gecontroleerde oefeningen. Hierdoor ontstaat een reset van oude ademgewoonten.

Buteyko in therapie: kalmte, helderheid en invloed

Binnen therapievormen als EMDR, mindfulness en bokstherapie heeft Buteyko een regulerende werking. Veel mensen met trauma, angst of paniek ademen hoog, snel en oppervlakkig. Dit houdt het zenuwstelsel in een constante staat van activering (fight/flight). Buteyko helpt om deze ademstijl te herkennen en geleidelijk te veranderen naar een rustiger ritme.

Voorbeelden:

• vóór een bokssessie helpen korte neusademhalingsoefeningen om spanning te verlagen

• tijdens EMDR ondersteunt vertraagde ademhaling bij het aanwezig blijven zonder dissociatie

• in mindfulnessretraites wordt Buteyko ingezet om te landen in lichamelijke stilte

Wetenschappelijke onderbouwing

Onderzoek naar de Buteyko-methode richt zich op aandoeningen zoals astma, angststoornissen en slaapapneu. Zo liet een studie in Thorax (2003) zien dat astmapatiënten na Buteyko significant minder medicatie gebruikten. Andere studies rapporteren afname van paniekklachten, verbeterde hartcoherentie en een hogere HRV (hartslagvariabiliteit) – tekenen van een beter gereguleerd zenuwstelsel.

Hoewel sommige claims van Buteyko onderwerp van discussie blijven, erkennen steeds meer therapeuten het belang van ademheropvoeding, vooral in combinatie met lichaamswerk, mindfulness of bokstherapie.

Reflectievraag

Welke signalen geeft je lichaam als je ademt onder druk? En wat gebeurt er als je minder doet – en gewoon uitademt?

VERANTWOORDING

Neem altijd je eigen verantwoording in het beoefenen met adem en ademmethodes. 

Meer over de Buteyko-methode is te vinden via het Buteyko Clinic International netwerk